Gepubliceerd: 22 maart 2021

De oprichting en het gebruik van revolverende fondsen als instrument om maatschappelijke doelen te realiseren is een ontwikkeling die zich bij de overheid al langere tijd voordoet. Zo zijn er op Rijksniveau sinds 2008 ruim 20 revolverende fondsen bijgekomen (Algemene Rekenkamer, 2019). Ook in de drie Noordelijke provincies zijn er de laatste jaren diverse revolverende fondsen opgericht met ieder hun eigen kenmerken. Het onderbrengen van provinciaal geld in een extern beheerd revolverend fonds brengt allerlei vragen met zich mee. Vragen die rijzen zijn bijvoorbeeld hoe het zit met de sturing door en verantwoording aan Provinciale Staten ten aanzien van de besteding van de publieke middelen, of de gestelde doelen waarvoor de fondsen in het leven zijn geroepen worden bereikt, of een revolverend fonds daarvoor het meest geschikte instrument is (geweest), in hoeverre de middelen in het fonds daadwerkelijk revolveren en welke risico’s er worden gelopen met het op afstand gezette geld. Omdat alle drie Noordelijke provincies revolverende fondsen hebben, heeft de Noordelijke Rekenkamer dit thema opgenomen in haar onderzoeksprogramma voor 2018-2019.

Het doel van dit onderzoek is enerzijds om inzicht te verschaffen over revolverende fondsen in het noorden en anderzijds te onderzoeken welke resultaten de revolverende fondsen bereiken.

Wilt u meer lezen over dit onderzoek? Kijk dan bij downloads. 

Gepubliceerd: 8 februari 2021

De zorg voor een duurzame ruimtelijke ontwikkeling is een van de kerntaken van de provincie. Waar provinciale ruimtelijke belangen in het geding zijn, is de provincie aan zet. Er is sprake van een provinciaal belang als er bovengemeentelijke aspecten aan de orde zijn. Provinciale Staten formuleren de provinciale belangen in de structuurvisie en leggen deze bindend vast in de provinciale verordening. Zij formuleren provinciale ruimtelijke belangen die gerelateerd zijn aan verschillende beleidsthema’s, zoals natuur, landschap en infrastructuur. In de provinciale collegeprogramma’s en de structuurvisies van de drie Noordelijke provincies wordt aandacht besteed aan het behoud en het vergroten van (aspecten van) de ruimtelijke kwaliteit. Het is een trend dat steeds meer wordt gestreefd om omwonenden en inwoners actief te betrekken bij provinciale planvorming en provinciale projectontwikkeling. Dit streven naar meer burgerparticipatie wordt in de drie meest recente college­programma’s op diverse plaatsen verwoord. Omdat de borging van de ruimtelijke kwaliteit in alle drie provincies belangrijk wordt gevonden, heeft de Noordelijke Rekenkamer dit thema opgenomen in haar onderzoeksprogramma voor 2018-2019.

In dit onderzoek, getiteld Ruimte voor inbreng, staat de manier centraal waarop ruimtelijke kwaliteit wordt vormgegeven door middel van procesparticipatie door burgers en maatschappelijke instellingen. Daarbij wordt ingezoomd op ruimtelijke ingrepen met een provinciaal belang. Onderzocht wordt welke bijdrage participatie door burgers en maatschappelijke instellingen levert aan behoud of verbetering van de ruimtelijke kwaliteit.

Wilt u meer lezen over dit onderzoek? Kijk dan bij downloads. 

Gepubliceerd: 7 december 2020

De noordelijke provincies voeren economisch beleid om de werkgelegenheid in het noorden te stimuleren. Toerisme en recreatie, ook wel vrijetijdseconomie genoemd, vormen een belangrijke pijler van dit beleid. Met de opkomst van internet en social media hebben marketing en promotie een belangrijke vlucht genomen om toeristen te trekken. Eertijds waren het vooral de VVV’s die hier invulling en uitvoering aan gaven, maar de laatste decennia manifesteren gemeenten en provincies zich ook nadrukkelijk op dit terrein. Zo subsidiëren de noordelijke provincies de marketingbureaus Merk Fryslân, Marketing Drenthe en Marketing Groningen en organiseren en financieren zij promotiecampagnes als Leeuwarden - Fryslân 2018/Culturele Hoofdstad, Drenthe doet wat met je en Er gaat niets boven Groningen.

De Noordelijke Rekenkamer heeft voor de periode 2014 tot en met 2018 onderzocht welke inspanningen de noordelijke provincies hebben verricht op het gebied van marketing en promotie van het toerisme en wat dit heeft opgeleverd. In het onderzoek wordt ook nagegaan of iets te zeggen valt over de effecten van deze inspanningen: hebben de provincies zicht op wat marketing en promotie bijdraagt aan het versterken van toeristische sector? Naast Merk Fryslân, Marketing Drenthe en Marketing Groningen zijn ook andere organisaties actief op dit gebied. In hoeverre vindt afstemming plaats met deze organisaties en wordt er samengewerkt? Verder is onderzocht welke informatie PS heeft ontvangen over de uitvoering van het marketingbeleid en of basis van deze informatie bijsturing van het beleid heeft plaatsgevonden.

Wilt u meer lezen over dit onderzoek? Kijk dan bij downloads. 

Gepubliceerd: 2 juli 2020

Duurzaamheid en natuurinclusiviteit in relatie tot het landbouwbeleid krijgen steeds meer aandacht. Ook Drenthe, Fryslân en Groningen streven naar een meer duurzame en natuurvriendelijke landbouw. Zij zien als hun rol vooral het faciliteren en stimuleren van ontwikkelingen die leiden tot een meer duurzame landbouw.

De Noordelijke Rekenkamer heeft onderzocht op welke manier de noordelijke provincies in de periode 2012 tot en met 2018 met subsidieverstrekking op bijvoorbeeld het gebied van duurzaam ondernemen, circulaire landbouw en biologische landbouw hebben bijgedragen aan een verduurzaming van de landbouw. Per provincie zijn twee subsidieprojecten nader onderzocht. Daarnaast is voor het veenweidegebied in Fryslân en de Veenkoloniën in Drenthe en Groningen beschreven wat de provincies in samenwerking met andere partijen hebben ondernomen om tot een duurzamere landbouw te komen.

De Noordelijke Rekenkamer tracht met dit onderzoek Statenleden inzicht te geven in de manier waarop provinciale middelen voor de verduurzaming van de landbouw zijn ingezet en, vooral, wat de resultaten daarvan zijn.

Wilt u meer lezen over dit onderzoek? Kijk dan bij downloads. 

Gepubliceerd: 2 maart 2020

Klimaatverandering en de effecten van het gebruik van fossiele brandstoffen worden op alle schaalniveaus gezien als een maatschappelijk probleem. Op Europees niveau zijn in 2010 afspraken gemaakt over de energietransitie. Het streven is dat er in 2020 20% hernieuwbare energie en 20% energiebesparing is bereikt. Deze ambitie is in Nederland vertaald naar een nationaal energieakkoord dat onder regie van de Sociaal Economische Raad (SER) in 2013 door vele partijen, waaronder de provincies, is ondertekend.

In 2015 werd in Parijs een klimaatakkoord gesloten met als doel om de stijging van de wereldwijde gemiddelde temperatuur  ruim onder 2 graden Celsius te houden ten opzichte van het pre-industriële niveau en ernaar te blijven streven de stijging te beperken tot 1,5 graad Celsius.  Daarnaast werd afgesproken om snel een eind te maken aan het gebruik van fossiele brandstoffen omdat deze een belangrijke oorzaak zijn van overmatige CO2 uitstoot. Het akkoord is uitgewerkt in de Overeenkomst van Parijs die op 4 november 2016 in werking is getreden. De Overeenkomst van Parijs volgt vanaf 2020 het Kyoto-protocol op. 

Iedere grote transitie kent winnaars en verliezers. In aanvulling op het gezamenlijke onderzoek voert de Noordelijke Rekenkamer daarom een afzonderlijk onderzoek uit naar de (verdeling van de) lusten en de lasten van de energietransitie in de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe. In dit onderzoek zal specifiek worden gekeken naar de kosten en de baten van de duurzame opwekking van energie. Voor dit onderzoek naar de lusten en de lasten is een afzonderlijk onderzoeksplan vastgesteld en op de website gepubliceerd.

Wilt u meer lezen over dit onderzoek? Kijk dan bij downloads. 

Gepubliceerd: 14 december 2018

Klimaatverandering en de effecten van het gebruik van fossiele brandstoffen worden op alle schaalniveaus gezien als een maatschappelijk probleem. Op Europees niveau zijn in 2010 afspraken gemaakt over de energietransitie. Het streven is dat er in 2020 20% hernieuwbare energie en 20% energiebesparing is bereikt. Deze ambitie is in Nederland vertaald naar een nationaal energieakkoord dat onder regie van de Sociaal Economische Raad (SER) in 2013 door vele partijen, waaronder de provincies, is ondertekend.

In 2015 werd in Parijs een klimaatakkoord gesloten met als doel om de stijging van de wereldwijde gemiddelde temperatuur  ruim onder 2 graden Celsius te houden ten opzichte van het pre-industriële niveau en ernaar te blijven streven de stijging te beperken tot 1,5 graad Celsius.  Daarnaast werd afgesproken om snel een eind te maken aan het gebruik van fossiele brandstoffen omdat deze een belangrijke oorzaak zijn van overmatige CO² uitstoot. Het akkoord is uitgewerkt in de Overeenkomst van Parijs die op 4 november 2016 in werking is getreden. De Overeenkomst van Parijs volgt vanaf 2020 het Kyoto-protocol op. 

Dit onderzoek is een samenwerking tussen alle provinciale Rekenkamers in Nederland. De provinciale Rekenkamers willen met dit gezamenlijke onderzoek in kaart brengen wat de ambities van alle provincies inhouden en op welke wijze er invulling aan wordt gegeven. In aanvulling op dit onderzoek zal de Noordelijke Rekenkamer een afzonderlijk onderzoek uitvoeren naar de (verdeling van de) lusten en de lasten van de energietransitie in de provincies Groningen, Drenthe en Fryslân. Voor dit onderzoek naar de ‘lusten en de lasten’ is een afzonderlijk onderzoeksplan vastgesteld en gepubliceerd.

Wilt u meer lezen over dit onderzoek? Kijk dan bij downloads. 

Gepubliceerd: 12 maart 2018

Breedbandinternet wordt steeds meer gezien als een noodzakelijke voorziening voor zowel het bedrijfsleven als burgers. Vanwege de belangstelling van Provinciale Staten voor dit onderwerp, de maatschappelijke en economische relevantie van snel en stabiel internet en omdat de drie provincies hiervoor veel middelen hebben gereserveerd, heeft de Noordelijke Rekenkamer het onderwerp ‘breedband op het platteland’ opgenomen in haar onderzoeks­programma 2016-2017.

In de buitengebieden van Groningen, Fryslân en Drenthe zijn de aanlegkosten van snel internet hoog. Hierdoor faalt de markt bij de aanleg. Grote delen van Groningen, Fryslân en Drenthe zijn hierdoor verstoken van snel internet. Naar schatting zijn er ruim 60.000 zogeheten witte adressen in Noord Nederland. Dit zijn adressen waar in het geheel geen breedbandinternet aanwezig is. In tal van initiatieven hebben burgers daarom het heft in handen genomen en proberen zelf voor hun gemeenschap breedbandinternet aan te leggen. Zij lopen tegen verscheidene problemen bij de aanleg aan.

In dit onderzoek tracht de Noordelijke Rekenkamer te achterhalen op welke manier de provincies de aanleg van breedbandinternet stimuleren. Zij kijkt naar de (subsidie)regelingen die er achtereenvolgens zijn geweest en hoeveel middelen zij daarvoor heeft gereserveerd. Ook wordt gekeken in hoeverre van de subsidie gebruik wordt gemaakt. In het onderzoek zal verder veel aandacht worden geschonken aan de burgerinitiatieven. Onderzocht wordt in hoeverre de provincie erin slaagt de barrières waar burgers bij het aanleggen van breedbandinternet tegenaan lopen weg te nemen. Het onderzoek is gestart in mei 2017.

Wilt u meer lezen over dit onderzoek? Kijk dan bij downloads. 

Gepubliceerd: 29 juli 2017

Kennismaken met Rekenkamerwerk behandelt zeven zaken waar leden van Rekenkamer(commissie)s regelmatig mee te maken krijgen. De volgende vragen komen aan de orde: 1) hoe worden de taken verdeeld en wordt de raad op de hoogte gehouden; 2) hoe worden geschikte onderwerpen gevonden; 3) wat mag niet ontbreken in de startnotitie; 4) hoe kan de inhuur van externe onderzoekers worden georganiseerd; 5) welke fasen doorloopt een Rekenkameronderzoek; 6) wat is van belang bij het formuleren van conclusies en aanbevelingen; en 7) hoe kan de ‘doorwerking’ van conclusies en aanbevelingen worden verhoogd? De inleiding is vooral bedoeld voor leden van rekenkamer(commissie) die met dit werk (gaan) beginnen. De inleiding nodigt uit het Rekenkamerwerk systematisch aan te pakken en al doende dit boeiende ambacht beter onder de knie te krijgen. De inleiding is gepubliceerd ter gelegenheid van het koperen jubileum van de Noordelijke Rekenkamer op 1-7-2017.

Wilt u meer lezen over dit boekwerk? Kijk dan bij downloads.