Doel en missie

Doel en missie van de Noordelijke Rekenkamer vloeien voort uit haar wettelijke taak. Het onderzoek van de Noordelijke Rekenkamer is een ondersteuning van de provinciale democratie. Wettelijk is bepaald dat de provinciale rekenkamer onderzoek doet naar de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het door de provincies gevoerde beleid. De rekenkamer is een gemeenschappelijk orgaan van drie provincies en zij heeft een onafhankelijke positie.

Doel

Het doel van Rekenkamer is om vanuit een onafhankelijke positie Provinciale Staten te ondersteunen in hun kaderstellende (beleidsvormende) en controlerende rol. Dit gebeurt door onderzoek te doen naar het gevoerde beleid (dus ook dat van Provinciale Staten zelf - zij zijn immers het hoogste bestuursorgaan in de provincie) waarbij de vraag naar doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid centraal staat. 

Missie

Met onderzoeksrapporten van kwalitatief hoogwaardig niveau wil de Rekenkamer het lerend vermogen bij de provincies ondersteunen. Invalshoek voor onderzoek is de verbetering van het functioneren en presteren van de provincies. Bij de beoordeling van de rechtmatigheid kijkt de rekenkamer naar zowel nationaal als Europees recht.

De Noordelijke Rekenkamer wil de provincies niet ‘afrekenen’ op het gevoerde beleid, maar stelt zich ten doel het lerende vermogen van de provincies te vergroten.

De Noordelijke Rekenkamer legt elk jaar verantwoording af door middel van publicatie van het jaarverslag, de jaarrekening en het accountantsrapport.

Meer lezen?

NVRR brochure 'Beleid onderzocht door provinciale rekenkamers'

Grondslag

De Noordelijke Rekenkamer heeft een wettelijke grondslag. De Provinciewet verplicht elke provincie tot het instellen van een rekenkamer of het organiseren van een rekenkamerfunctie. De provincies Drenthe, Fryslân en Groningen hebben er voor gekozen gezamenlijk een rekenkamer in te stellen. In een door de drie provincies opgestelde Gemeenschappelijke Regeling is de organisatievorm van de Noordelijke Rekenkamer vastgelegd. De Noordelijke Rekenkamer bestaat uit een College; Provinciale Staten van de drie provincies benoemen de leden hiervan, voor de duur van zes jaar. Het College van de rekenkamer krijgt ondersteuning van het eigen Bureau. Het College benoemt de secretaris-directeur daarvan; en deze stelt vervolgens de overige medewerkers (zoals onderzoekers) aan. Daarnaast is een Raad van Advies geïnstalleerd die bestaat uit drie leden van Provinciale Staten per provincie. 

De provincies zijn verplicht om aan de rekenkamer middelen ter beschikking te stellen om haar werk te kunnen uitvoeren. Dit betekent dat de provincies de rekenkamer bekostigen. In de Gemeenschappelijke Regeling Noordelijke Rekenkamer is ook een aantal voorzieningen getroffen waardoor de Rekenkamer haar taken in een onafhankelijke positie kan uitoefenen. In 2022 hebben de provincies een geactualiseerde versie van de Gemeenschappelijke Regeling Noordelijke Rekenkamer vastgesteld. Die regeling is geconcretiseerd in het Reglement van Orde en het Directiestatuut.

De wettelijke taak van de rekenkamer is in de Provinciewet vastgelegd: de rekenkamer onderzoekt de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het door het provinciebestuur gevoerd beleid. Dit is nadrukkelijk niet de controle van de jaarrekening. In die zin 'rekent' de rekenkamer niet. 

Werkwijze

De werkwijze van de Noordelijke Rekenkamer is vastgelegd in het onderzoeksprotocol. Daarin is geregeld uit welke onderdelen de onderzoeken bestaan en op welke manier en met wie hierover wordt gecommuniceerd. Hieronder volgt een korte weergave.
 

Onderzoeksprogramma

De Noordelijke Rekenkamer stelt periodiek een onderzoeksprogramma samen. Zij vraagt en krijgt daarvoor suggesties van de Raad van Advies, de drie Provinciale Staten en van burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven. De uiteindelijke keuze van de onderwerpen voor onderzoek wordt gemaakt aan de hand van de criteria die in het onderzoeksprotocol geformuleerd zijn. Op verzoek van één of meer provincie(s) kan de rekenkamer ook onderzoek verrichten dat niet in het onderzoeksprogramma genoemd is. 
 

Oriëntatie op en start van onderzoek

Voorafgaand aan de start van een onderzoek oriënteert de Noordelijke Rekenkamer zich op het onderwerp. De oriëntatiefase wordt afgesloten met een onderzoeksplan. Het College stelt het onderzoeksplan vast. Daarna wordt het onderzoek aangekondigd bij de betrokken provincie(s) en start het onderzoek.
 

Uitvoering onderzoek

Deze fase richt zich op het vinden van antwoorden op de feitelijke vragen uit het onderzoeksplan. De antwoorden worden opgenomen in een Nota van Bevindingen. Hier staan nog geen conclusies en aanbevelingen in. Deze Nota van Bevindingen wordt voorgelegd voor hoor en wederhoor aan de betrokken ambtenaren van de  provincie(s). Het doel is om feitelijke onjuistheden weg te nemen. Indien nodig wordt de tekst aangepast. Vervolgens analyseert en beoordeelt de Noordelijke Rekenkamer de gegevens.
 

Eindrapport en bestuurlijk hoor en wederhoor

De Noordelijke Rekenkamer schrijft daarna het onderzoeksrapport. Dit bevat de onderzoeksvragen, de feitelijke gegevens, de analyse en beoordeling daarvan, conclusies en aanbevelingen. Het onderzoeksrapport wordt voorgelegd aan de betrokken colleges van Gedeputeerde Staten met het verzoek om een bestuurlijke reactie. Deze reactie wordt opgenomen in het eindrapport, eventueel voorzien van een nawoord door de Noordelijke Rekenkamer.
 

Publicatie onderzoeksrapport

Het eindrapport wordt eerst vertrouwelijk gepresenteerd aan Provinciale Staten en daarna openbaar gemaakt (behalve de vertrouwelijke gegevens).

Samenwerking

De Noordelijke Rekenkamer is lid van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR). De NVRR heeft als doel kennis en ervaring tussen rekenkamer(commissie)s uit te wisselen. Door van elkaar te leren kunnen de leden met goed en onafhankelijk onderzoek bijdragen aan de kwaliteit van het openbaar bestuur.

De Noordelijke Rekenkamer neemt actief deel aan de Kring Noord van de NVRR. Aan de activiteiten van Kring Noord wordt ook deelgenomen door lokale rekenkamercommissies in de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen. Daarnaast werken we nauw samen met de vier andere provinciale rekenkamers.